Linux-da gabyk başlangyç faýllaryna we ulanyjy profiline düşünmek
Linux, köp ulanyjy, wagt paýlaşma ulgamy bolup, birden köp ulanyjynyň girip, ulgam ulanyp biljekdigini aňladýar. Ulgam dolandyryjylaryna dürli ulanyjylaryň programma üpjünçiligini gurmak/täzelemek/aýyrmak, işledip boljak programmalary, görüp/redaktirläp bilýän faýllary we ş.m. ulgamyny nädip dolandyryp biljekdiginiň dürli taraplaryny dolandyrmak wezipesi durýar.
Linux, şeýle hem, ulanyjylaryň gurşawyny iki esasy usulda döretmäge ýa-da goldamaga mümkinçilik berýär: ulgamlaýyn (global) we ulanyjylara mahsus (şahsy) konfigurasiýalary ulanmak. Adatça, Linux ulgamy bilen işlemegiň esasy usuly gabykdyr we gabyk üstünlikli ulanyjy girişinden soň başlangyç wagtynda okaýan käbir faýllaryna baglylykda gurşaw döredýär.
Bu makalada, Linux-da ýerli ulanyjylary dolandyrmak üçin ulanyjy profillerine degişlilikde gabyk başlangyç faýllaryny düşündireris. Customörite gabyk funksiýalaryny, lakamlaryny, üýtgeýänlerini we başlangyç programmalaryny nirede saklamalydygyny size habar bereris.
Üns beriň: Bu makalanyň maksady üçin, Linux ulgamlarynda iň meşhur/ulanylýan gabyk bolan ş gabat gelýän gabyň üstünde durarys.
Başga bir gabyk (zsh, kül, balyk we ş.m.) programmasyny ulanýan bolsaňyz, bu ýerde gürleşjek käbir faýllarymyz hakda has giňişleýin maglumat almak üçin resminamalaryny okaň.
Linux-da gabyk başlangyjy
Gabyk çagyrylanda, gabygyň özi we ulgam ulanyjysy üçin gurşaw gurmaga kömek edýän belli bir başlangyç/başlangyç faýllary bar; öňünden kesgitlenen (we özleşdirilen) funksiýalar, üýtgeýjiler, lakamlar we ş.m.
Gabyk tarapyndan okalýan başlangyç faýllaryň iki kategoriýasy bar:
- ulgam boýunça başlangyç faýllar - tezisler ulgamdaky ähli ulanyjylara degişli we adatça/etc katalogynda ýerleşýän global konfigurasiýalary öz içine alýar. Olara şular girýär:/etc/profiller we/etc/bashrc ýa-da /etc/bash.bashrc.
- ulanyjylara mahsus başlangyç faýllary - ulgamdaky ýekeje ulanyja degişli we adatça nokat faýllary hökmünde ulanyjylaryň öý katalogynda ýerleşýän bu dükan konfigurasiýalary. Ulgam giňişligindäki konfigurasiýalary ýok edip bilerler. Olara degişlidir: .profiles, .bash_profile, .bashrc we .bash_login.
Againene-de gabygy üç mümkin reesimde ulanyp bolar:
Ulanyjy,/bin/login ulanyp,/etc/passwd faýlynda saklanýan şahsyýet maglumatlaryny okandan soň ulgama üstünlikli gireninden soň ulanylýar.
Gabyk interaktiw giriş gabygy hökmünde işe başlanda,/etc/profilini we ulanyjysyna mahsus ekwiwalent ~/.bash_profile okaýar.
Gabyk buýruk setirinde mysal üçin $/bin/bash ýa-da $/bin/zsh ýaly gabyk programmasyny ulanyp başlaýar. Şeýle hem/bin/su buýrugyny işletmek bilen başlap bolar.
Mundan başga-da, grafiki gurşawdan konsole, xterm ýaly terminal programmasy bilen girmeýän interaktiw gabyk hem ulanylyp bilner.
Gabyk bu ýagdaýda işe başlanda, baş gabynyň daşky gurşawyny göçürýär we goşmaça başlangyç konfigurasiýa görkezmeleri üçin ulanyja mahsus ~/.bashrc faýlyny okaýar.
$ su # ls -la
Gabyk skripti işledilende gabyk çagyrylýar. Bu re Inimde, skript işleýär (gabyk ýa-da umumy ulgam buýruklary/funksiýalary) we başgaça bolmasa buýruklaryň arasynda ulanyjy girişini talap etmeýär. Ene gabygyndan miras galan gurşawy ulanyp işleýär.
Ulgam giňişligindäki gabyk başlangyç faýllaryna düşünmek
Bu bölümde ulgamdaky ähli ulanyjylar üçin konfigurasiýalary saklaýan gabyk başlangyç faýllaryna has köp kölege bereris we şulary öz içine alýar:
/ Etc/profil faýly - ulgam gurşawy konfigurasiýalaryny we giriş gurmak üçin başlangyç programmalaryny saklaýar. Systemhli ulgam ulanyjylarynyň gurşawyna ulanmak isleýän ähli konfigurasiýalaryňyz bu faýlda goşulmalydyr.
Mysal üçin, global PATH gurşaw üýtgeýjisini şu ýerde düzüp bilersiňiz.
# cat /etc/profile
Bellik: RHEL/CentOS 7 ýaly käbir ulgamlarda\Näme edýändigiňizi bilmeseňiz bu faýly üýtgetmek maslahat berilmeýär./Et// -de adaty .sh gabyk skriptini döretmek has gowudyr. profile.d/daşky gurşawyňyza üýtgeşmeler girizmek, sebäbi bu geljekdäki täzelenmelerde birleşmegiň zerurlygynyň öňüni alar .
/Etc/profile.d/ katalogy - daşky gurşawyňyzy üýtgetmek üçin ulanylýan gabyk skriptlerini saklaýar:
# cd /etc/profile.d/ # ls -l
/ Etc/bashrc ýa-da /etc/bash.bashrc faýly - ähli ulgam ulanyjylaryna degişli beýleki konfigurasiýalary goşmak bilen ulgamlaýyn funksiýalary we lakamlary öz içine alýar.
Ulgamyňyzda birnäçe görnüşli gabyk bar bolsa, bu faýlda baş aýratyn konfigurasiýalary goýmak gowy zat.
# cat /etc/bashrc
Ulanyja mahsus gabyk başlangyç faýllaryna düşünmek
Indiki, ulgamda belli bir ulanyjy üçin konfigurasiýalary saklaýan, ulanyjynyň ýörite gabyk (bash) başlangyç nokat faýllary barada has giňişleýin düşündireris, ulanyjynyň öý bukjasynda ýerleşýär we olar öz içine alýar:
# ls -la
~/.Bash_profile faýly - bu ulanyjynyň aýratyn gurşawyny we başlangyç programmalarynyň konfigurasiýalaryny saklaýar. Aşakdaky skrinshotda görkezilişi ýaly, adaty PATH gurşaw üýtgeýjisini şu ýerde düzüp bilersiňiz:
# cat ~/.bash_profile
~/.Bashrc faýly - bu faýl ulanyjynyň aýratyn lakamlaryny we funksiýalaryny saklaýar.
# cat ~/.bashrc
~/.Bash_login faýly - belli bir konfigurasiýany öz içine alýar, adatça diňe ulgama gireniňizde ýerine ýetirilýär. Haçan-da ~/.bash_profile ýok bolsa, bu faýly baş okar.
~/.Profile faýly - bu faýl ~/.bash_profile we ~/.bash_login ýok wagtynda okalýar; ulgamdaky beýleki gabyklar tarapyndan hem elýeterli bolan şol bir konfigurasiýany saklap bilýär. Bu ýerde esasan bash hakda gürleşendigimiz üçin, beýleki gabyklaryň baş sintaksisine düşünip bilmejekdigine üns beriň.
Geljekde, başlangyç başlangyç faýllary hökmany däl başga iki möhüm ulanyjy aýratyn faýlyny hem düşündireris:
~/.Bash_history faýly - bash ulgamda ulanyjy tarapyndan girizilen buýruklaryň taryhyny saklaýar. Buýruklaryň sanawy ulanyjynyň öý katalogynda ~/.bash_history faýlynda saklanýar.
Bu sanawy görmek üçin ýazyň:
$ history or $ history | less
~/.Bash_logout faýly - gabyk başlangyjy üçin ulanylmaýar, emma çykmak tertibi üçin ulanyjynyň ýörite görkezmelerini saklaýar. Ulanyjy interaktiw giriş gabygyndan çykanda okalýar we ýerine ýetirilýär.
Amaly mysallaryň biri, çykyşdan soň terminal penjiresini arassalamak. Bu uzakdan birikmeler üçin möhümdir, olary ýapandan soň arassa penjire galdyrar:
# cat bash_logout
Goşmaça düşünjeler üçin, dürli Linux distroslarynda bu gabyk başlangyç faýllarynyň mazmunyna göz aýlaň we baş adam sahypasyny okaň:
Bularyň hemmesi häzirlikçe! Bu makalada Linux-da gabyk başlangyç/başlangyç faýllaryny düşündirdik. Bize gaýdyp ýazmak üçin aşakdaky düşündiriş formasyny ulanyň.