Linux hileleri: “Chrome” -da oýun oýnamak, “Tekst-gürlemek”, “Linux” -da iş tertibi we tomaşa buýruklary


Ynha, Linux Daşky gurşaw bilen has öndürijilikli we gyzykly bolmak üçin edip boljak Linux Maslahatlar we Hileler seriýasy boýunça dört zadyň sanawyny düzdüm.

Coveredazan mowzuklarym, Google-chrome gurlan kiçi oýun, Linux Terminalynda tekst-sözleýiş, “buýruk” ulanyp çalt iş meýilnamasy we yzygiderli buýruk görmek.

1. Google Chrome brauzerinde bir oýun oýnaň

Köplenç başga bir sebäplere görä tok öçürilende ýa-da tor ýok bolsa, Linux gutymy tehniki hyzmat tertibine goýmaýaryn. Google Chrome tarapyndan azajyk gyzykly oýun bilen meşgullanýaryn. Men oýunçy däl, şonuň üçin üçünji tarapyň gümürtik oýunlaryny gurmadym. Howpsuzlyk başga bir mesele.

Şonuň üçin internet bilen baglanyşykly mesele ýüze çykanda we web sahypam şuňa meňzeş bir zat ýaly:

“Google-chrome” gurlan oýny diňe kosmos zolagyna basyp oýnap bilersiňiz. Näçe gezek oýnap boljakdygyňyz üçin çäklendirme ýok. Iň gowusy, ter gurmak we ulanmak üçin ter döwmeli däl.

Üçünji tarapyň programmasy/plugin talap edilmeýär. Windows we Mac ýaly beýleki platformalarda gowy işlemeli, ýöne ýerimiz Linux, men diňe Linux hakda gürleşerin we ýatda saklaryn, Linux-da gowy işleýär. Bu gaty ýönekeý oýun (wagtyň geçmegi).

Bökmek üçin “Space-Bar/Navigation-up” düwmesini ulanyň. Hereketdäki oýnuň bir görnüşi.

2. Linux terminalynda çykyş etmek üçin tekst

Espeak peýdalydygyny bilmeýänler üçin, sözleýiş öwrüjisine Linux buýruk setiridir. Dürli dillerde islendik zady ýazyň we espeak kömekçi programmasy size gaty sesli okar.

Espeak deslapky ulgamyňyzda gurulmalydyr, emma ulgamyňyz üçin gurulmadyk bolsa, edip bilersiňiz:

# apt-get install espeak   (Debian)
# yum install espeak       (CentOS)
# dnf install espeak       (Fedora 22 onwards)

Espeak-dan adaty Giriş enjamyndan Girişi interaktiw kabul etmegi we ony siziň üçin sözleýişe öwürmegini sorap bilersiňiz. Edip bilersiňiz:

$ espeak [Hit Return Key]

Jikme-jik çykyş üçin edip bilersiňiz:

$ espeak --stdout | aplay [Hit Return Key][Double - Here]

espeak çeýe bolup, espeak-dan tekst faýlyndan giriş kabul etmegini we size gaty ses bilen gürlemegini sorap bilersiňiz. Siziň etmeli zadyňyz:

$ espeak --stdout /path/to/text/file/file_name.txt  | aplay [Hit Enter] 

Espeak-dan siziň üçin çalt/haýal gürlemegini sorap bilersiňiz. Bellenen tizlik minutda 160 söz. “-S” wyklýuçatelini ulanyp, islegiňizi kesgitläň.

Espeak-dan minutda 30 söz aýtmagyny haýyş etmek üçin edip bilersiňiz:

$ espeak -s 30 -f /path/to/text/file/file_name.txt | aplay

Espeak-dan minutda 200 söz aýtmagyny haýyş etmek üçin edip bilersiňiz:

$ espeak -s 200 -f /path/to/text/file/file_name.txt | aplay

Başga bir dili ulanmak üçin hindi (ene dilim) diýseňiz, edip bilersiňiz:

$ espeak -v hindi --stdout 'टेकमिंट विश्व की एक बेहतरीन लाइंक्स आधारित वेबसाइट है|' | aplay 

Islän diliňizi saýlap bilersiňiz we ýokarda görkezilişi ýaly halaýan diliňizde gürlemegi haýyş edip bilersiňiz. Espeak tarapyndan goldanýan ähli dilleriň sanawyny almak üçin işlemeli:

$ espeak --voices

3. Işiň çalt tertibi

Köpümiz meýilleşdirilen buýruklary ýerine ýetirmek üçin daemon bolan kron bilen eýýäm tanyş.

“Cron”, “Linux SYSAdmins” tarapyndan ätiýaçlyk ýaly iş tertibi ýa-da belli bir wagt/aralykda diýen ýaly iş tertibi üçin ulanylýan ösen buýruk.

Linux-da belli bir wagtda işlemek/iş tertibi düzmäge mümkinçilik berýän “at” buýrugyndan habaryňyz barmy? Näme etmelidigini we haçan etmelidigini at -a aýdyp bilersiňiz we beýleki zatlaryň hemmesine at buýrugy bilen serediler.

Mysal üçin, sagat 11: 02-de iş wagtyndaky buýrugyň çykyşyny çap etmek isleýärsiňiz, etmeli zadyňyz:

$ at 11:02
uptime >> /home/$USER/uptime.txt 
Ctrl+D

Buýruk/skript/işiň at buýrugy bilen kesgitlenendigini ýa-da ýokdugyny barlamak üçin:

$ at -l

Bir gezekde birden köp buýrugy tertipläp bilersiňiz:

$ at 12:30
Command – 1
Command – 2
…
command – 50
…
Ctrl + D

Belli bir wagt üçin belli bir wagt aralygynda käbir buýrugy işletmeli. Mysal üçin, häzirki wagty çap etmeli we çykyşy her 3 sekuntda synlamaly diýýäris.

Häzirki wagty görmek üçin aşakdaky buýrugy terminalda işletmeli.

$ date +"%H:%M:%S

we bu buýrugyň netijesini her üç sekuntda barlamak üçin aşakdaky buýrugy Terminalda işletmeli.

$ watch -n 3 'date +"%H:%M:%S"'

Gözegçilik buýrugynda “-n” wyklýuçateli aralyk üçin. Aboveokardaky mysalda Aralygy 3 sek diýip kesgitledik. Talap boýunça özüňizi kesgitläp bilersiňiz. Şeýle hem, bu buýrugy/skripti kesgitlenen aralykda görmek üçin sagat buýrugy bilen islendik buýruk/skript geçirip bilersiňiz.

Bularyň hemmesi häzirlikçe. Linux bilen has öndürijilikli we içerde gyzykly bolmagy maksat edinýän bu seriýa meňzeýärsiňiz diýip umyt edýärin. Thehli teklipler aşakdaky teswirlerde kabul edilýär. Şeýle ýazgylaryň köpüsini diňläp bilersiňiz. Baglanyşyň we lezzet alyň…