APT, APT-Keş we olaryň ýygy-ýygydan ulanylýan buýruklaryna düşünmek
Ubuntu ýa-da Linux Mint ýaly Debian ýa-da Debian esasly paýlamany ulanan bolsaňyz, programma üpjünçiligini gurmak ýa-da aýyrmak üçin APT paket ulgamyny ulanmagyňyz ähtimal. Hiç haçan buýruk setirine girmedik bolsaňyzam, paket dolandyryjyňyzy GUI-e güýçlendirýän esasy ulgam APT ulgamydyr.
Bu gün, käbir tanyş buýruklara göz aýlap, az ýa-da ýygy-ýygydan ulanylýan APT buýruklaryna çümüp, bu ajaýyp dizaýn ulgamyna birneme yşyk bereris.
APT näme?
APT “Advanced Package Tool” diýmekdir. Ilkinji gezek 1999-njy ýylda Debian 2.1-de görlüpdi. Aslynda, APT * .deb giňeltmesinde görkezilişi ýaly dpkg paketleri dolandyrmak ulgamydyr. Diňe paketleri we täzelenmeleri dolandyrmak üçin däl, eýsem käbir paketleri guranyňyzda köp garaşlylyk meselelerini çözmek üçin döredildi.
Şol pioner günlerinde Linux ulanýan her bir adam hökmünde çeşmeden bir zat düzjek bolanymyzda ýa-da Red Hat-yň aýry-aýry RPM faýllary bilen iş salyşanymyzda\garaşlylyk dowzahy adalgasy bilen hemmämiz tanyşdyk.
APT bu garaşlylyk meseleleriniň hemmesini awtomatiki çözdi, bir setir buýrugynyň ululygyna ýa-da sanyna garamazdan islendik bukjany gurnady. Bu meseleler boýunça birnäçe sagatlap zähmet çekenlerimiz üçin bu Linux durmuşymyzdaky bulutlary bölýän pursatlaryň biri boldy!
APT konfigurasiýasyna düşünmek
Bu ilkinji faýl, APT-iň konfigurasiýa faýllaryndan biridir.
$ sudo cat /etc/apt/sources.list
deb http://us-west-2.ec2.archive.ubuntu.com/ubuntu/ precise main deb-src http://us-west-2.ec2.archive.ubuntu.com/ubuntu/ precise main deb http://us-west-2.ec2.archive.ubuntu.com/ubuntu/ precise-updates main deb-src http://us-west-2.ec2.archive.ubuntu.com/ubuntu/ precise-updates main deb http://us-west-2.ec2.archive.ubuntu.com/ubuntu/ precise universe deb-src http://us-west-2.ec2.archive.ubuntu.com/ubuntu/ precise universe deb http://us-west-2.ec2.archive.ubuntu.com/ubuntu/ precise-updates universe deb-src http://us-west-2.ec2.archive.ubuntu.com/ubuntu/ precise-updates universe deb http://security.ubuntu.com/ubuntu precise-security main deb-src http://security.ubuntu.com/ubuntu precise-security main deb http://security.ubuntu.com/ubuntu precise-security universe deb-src http://security.ubuntu.com/ubuntu precise-security universe
Sources.list faýlymdan çykaryp bilşiňiz ýaly, Ubuntu 12.04 (Precise Pangolin) ulanýaryn. Şeýle hem üç ammar ulanýaryn:
- Esasy ammar
- verselem ammary
- Ubuntu Howpsuzlyk Ammary
Bu faýlyň sintaksisi birneme ýönekeý:
deb (url) release repository
Goşmaça setir çeşme faýl ammarydyr. Ol şuňa meňzeş formata eýerýär:
deb-src (url) release repository
Bu faýl, APT ulanyp redaktirlemeli ýeke-täk zadyňyzdyr, we deslapky görnüşler size gaty gowy hyzmat eder we asla redaktirlemegiňiz zerur bolmaz.
Şeýle-de bolsa, üçünji tarap ammarlaryny goşmak isleýän wagtlaryňyz bolýar. Olary şol bir formatda ýönekeýje girizip, täzelenme buýrugyny işledersiňiz:
$ sudo apt-get update
BELLIK: Üçünji tarap ammarlaryny goşmagy ýatdan çykarmaň !!! Diňe ynamdar we abraýly çeşmelerden goşuň. Gümürtik ammarlary goşmak ýa-da garyndylary garyşdyrmak ulgamyňyzy çynlakaý bulaşdyryp biler!
Source.list faýlymyza göz aýladyk we indi nädip täzelemelidigini bilýäris, indiki näme? Geliň, käbir paketleri guralyň. Serwer işleýäris we WordPress gurmak isleýäris diýeliň. Ilki bilen bukjany gözläliň:
$ sudo apt-cache search wordpress
blogilo - graphical blogging client drivel - Blogging client for the GNOME desktop drupal6-mod-views - views modules for Drupal 6 drupal6-thm-arthemia - arthemia theme for Drupal 6 gnome-blog - GNOME application to post to weblog entries lekhonee-gnome - desktop client for wordpress blogs libmarkdown-php - PHP library for rendering Markdown data qtm - Web-log interface program tomboy-blogposter - Tomboy add-in for posting notes to a blog wordpress - weblog manager wordpress-l10n - weblog manager - language files wordpress-openid - OpenID plugin for WordPress wordpress-shibboleth - Shibboleth plugin for WordPress wordpress-xrds-simple - XRDS-Simple plugin for WordPress zine - Python powered blog engine
APT-Keş näme?
Apt-keş, diňe APT keşini soraýan buýruk. Gözleg parametrini oňa geçirdik, elbetde, munuň üçin APT gözlemek isleýändigimizi mälim etdik. Aboveokarda görşümiz ýaly\wordpress gözlemek, her bukjanyň gysga beýany bilen gözleg setiri bilen baglanyşykly birnäçe paketleri yzyna gaýtardy.
Mundan,\wordpress - weblog dolandyryjysynyň esasy bukjasyny görýäris we ony gurmak isleýäris. Itöne onuň bilen birlikde haýsy baglylyklaryň guruljakdygyny görmek gowy bolmazmy? APT bize muny aýdyp biler şeýle hem:
$ sudo apt-cache showpkg wordpress
Versions: 3.3.1+dfsg-1 (/var/lib/apt/lists/us-west-2.ec2.archive.ubuntu.com_ubuntu_dists_precise_universe_binary-amd64_Packages) Description Language: File: /var/lib/apt/lists/us-west-2.ec2.archive.ubuntu.com_ubuntu_dists_precise_universe_binary-amd64_Packages MD5: 3558d680fa97c6a3f32c5c5e9f4a182a Description Language: en File: /var/lib/apt/lists/us-west-2.ec2.archive.ubuntu.com_ubuntu_dists_precise_universe_i18n_Translation-en MD5: 3558d680fa97c6a3f32c5c5e9f4a182a Reverse Depends: wordpress-xrds-simple,wordpress wordpress-shibboleth,wordpress 2.8 wordpress-openid,wordpress wordpress-l10n,wordpress 2.8.4-2 Dependencies: 3.3.1+dfsg-1 - libjs-cropper (2 1.2.1) libjs-prototype (2 1.7.0) libjs-scriptaculous (2 1.9.0) libphp-phpmailer (2 5.1) libphp-simplepie (2 1.2) libphp-snoopy (2 1.2.4) tinymce (2 3.4.3.2+dfsg0) apache2 (16 (null)) httpd (0 (null)) mysql-client (0 (null)) libapache2-mod-php5 (16 (null)) php5 (0 (null)) php5-mysql (0 (null)) php5-gd (0 (null)) mysql-server (2 5.0.15) wordpress-l10n (0 (null)) Provides: 3.3.1+dfsg-1 - Reverse Provides:
Bu, “wordpress 3.3.1” -iň guruljak wersiýadygyny, guruljak ammaryny, tersine baglylyklary we oňa bagly beýleki paketleri we wersiýa belgilerini görkezýär.
BELLIK: (null wersiýanyň kesgitlenmändigini we ammarda iň soňky wersiýanyň guruljakdygyny aňladýar.)
Indi, hakyky gurnama buýrugy:
$ sudo apt-get install wordpress
Bu buýruk WordPress-3.3.1 we häzirki gurulmadyk ähli baglylyklary gurar.
Elbetde, bu APT bilen edip boljak zatlaryň hemmesi däl. Käbir beýleki peýdaly buýruklar aşakdakylar:
ÜNS BERI AP: APT buýruklarynyň haýsydyr bir seriýasyny işletmezden ozal apt-get täzelenmesini işletmek gowy tejribe. Apt-get täzelenme /etc/apt/sources.list faýlyňyzy deňeşdirýär we maglumat bazasyny täzeleýär.
Bukjany aýyrmak, bukjany gurmak ýaly aňsat:
$ sudo apt-get remove wordpress
Gynansagam, apt-get remove buýrugy ähli konfigurasiýa faýllaryny saklamaz. Olary hem aýyrmak üçin apt-get arassalamak islärsiňiz:
$ sudo apt-get purge wordpress
Her wagt, garaşlylygyň bozulan ýagdaýyna duçar bolup bilersiňiz. Bu, adatça maglumat bazasyny bozup, apt-get täzelenmesini dogry işlemeseňiz bolýar. Bagtymyza, APT-de düzediş bar:
$ sudo apt-get –f install
APT ammardan * .deb faýllarynyň hemmesini enjamyňyza göçürip alýandygy sebäpli (olary/var/cache/apt/arhiwde saklaýar), disk ýerini boşatmak üçin wagtal-wagtal aýyrmak isläp bilersiňiz:
$ sudo apt-get clean
Bu, APT, APT-Keşiň we käbir peýdaly buýruklaryň kiçijik bölegi. Aşakdaky makalada has ösen buýruklary öwrenmek we öwrenmek üçin entek köp zat bar.
- 25 APT-GET we APT-CACHE peýdaly we ösen buýruklar
Hemişe bolşy ýaly, has köp mümkinçilik üçin adam sahypalaryna göz aýlaň. APT bilen tanyş bolansoň, ulgamy täzeläp durmak üçin ajaýyp Cron skriptlerini ýazmak bolýar.