Orta derejeli Linux ulanyjylary üçin 20 ösen buýruk


Birinji makalany gaty peýdaly diýip gören bolmagyňyz mümkin, bu makala Linux Newbies üçin 20 peýdaly buýrugyň dowamydyr. Birinji makala täze doglan çagalar üçin niýetlenip, bu makala Orta derejeli ulanyjy we ösen ulanyjylar üçin niýetlenendir. Bu ýerde gözlegi nädip sazlamalydygyny, olary öldürmek üçin işleýän gollanmany, Linux terminalyňyzy öndürijilikli etmegiň möhüm tarapydygyny we nix-de c, c ++, java programmalaryny nädip düzmelidigini tapyp bilersiňiz.

21. Buýruk: Tapyň

Berlen katalogdaky faýllary gözläň, iýerarhiki taýdan baş katalogdan başlap, kiçi kataloglara geçiň.

[email :~# find -name *.sh 

./Desktop/load.sh 
./Desktop/test.sh 
./Desktop/shutdown.sh 
./Binary/firefox/run-mozilla.sh 
./Downloads/kdewebdev-3.5.8/quanta/scripts/externalpreview.sh 
./Downloads/kdewebdev-3.5.8/admin/doxygen.sh 
./Downloads/kdewebdev-3.5.8/admin/cvs.sh 
./Downloads/kdewebdev-3.5.8/admin/ltmain.sh 
./Downloads/wheezy-nv-install.sh

Bellik: \\ - name opsiýasy gözleg işini duýgur edýär. Caseagdaýyna garamazdan bir zat tapmak üçin \\ - iname opsiýasyny ulanyp bilersiňiz. (* wikard kartoçkasy bolup, çykyşy sazlamak üçin faýl adyny ýa-da faýl adynyň bir bölegini ulanyp bilersiňiz.

[email :~# find -iname *.SH ( find -iname *.Sh /  find -iname *.sH)

./Desktop/load.sh 
./Desktop/test.sh 
./Desktop/shutdown.sh 
./Binary/firefox/run-mozilla.sh 
./Downloads/kdewebdev-3.5.8/quanta/scripts/externalpreview.sh 
./Downloads/kdewebdev-3.5.8/admin/doxygen.sh 
./Downloads/kdewebdev-3.5.8/admin/cvs.sh 
./Downloads/kdewebdev-3.5.8/admin/ltmain.sh 
./Downloads/wheezy-nv-install.sh
[email :~# find -name *.tar.gz 

/var/www/modules/update/tests/aaa_update_test.tar.gz 
./var/cache/flashplugin-nonfree/install_flash_player_11_linux.i386.tar.gz 
./home/server/Downloads/drupal-7.22.tar.gz 
./home/server/Downloads/smtp-7.x-1.0.tar.gz 
./home/server/Downloads/noreqnewpass-7.x-1.2.tar.gz 
./usr/share/gettext/archive.git.tar.gz 
./usr/share/doc/apg/php.tar.gz 
./usr/share/doc/festival/examples/speech_pm_1.0.tar.gz 
./usr/share/doc/argyll/examples/spyder2.tar.gz 
./usr/share/usb_modeswitch/configPack.tar.gz

Bellik: aboveokardaky buýruk kök katalogynda tar.gz giňeltmesi bolan ähli faýly we gurnalan enjamlary goşmak bilen ähli kiçi kataloglary gözleýär.

Linux-dan has köp mysal okaň, Linux-da buýruk mysallaryny tapyň

22. Buýruk: grep

Grep buýrugy, berlen setirlere ýa-da sözlere gabat gelýän setirleri gözleýär. “Tecmint” ulanyjy üçin “/ etc/passwd” gözläň.

[email :~# grep tecmint /etc/passwd 

tecmint:x:1000:1000:Tecmint,,,:/home/tecmint:/bin/bash

Söz sözüne we -i opsiýasy bilen beýleki kombinasiýalara ähmiýet bermäň.

[email :~# grep -i TECMINT /etc/passwd 

tecmint:x:1000:1000:Tecmint,,,:/home/tecmint:/bin/bash

Gaýtalap gözläň (-r), ýagny “127.0.0.1” setiri üçin her katalogdaky ähli faýllary okaň.

[email :~# grep -r "127.0.0.1" /etc/ 

/etc/vlc/lua/http/.hosts:127.0.0.1
/etc/speech-dispatcher/modules/ivona.conf:#IvonaServerHost "127.0.0.1"
/etc/mysql/my.cnf:bind-address		= 127.0.0.1
/etc/apache2/mods-available/status.conf:    Allow from 127.0.0.1 ::1
/etc/apache2/mods-available/ldap.conf:    Allow from 127.0.0.1 ::1
/etc/apache2/mods-available/info.conf:    Allow from 127.0.0.1 ::1
/etc/apache2/mods-available/proxy_balancer.conf:#    Allow from 127.0.0.1 ::1
/etc/security/access.conf:#+ : root : 127.0.0.1
/etc/dhcp/dhclient.conf:#prepend domain-name-servers 127.0.0.1;
/etc/dhcp/dhclient.conf:#  option domain-name-servers 127.0.0.1;
/etc/init/network-interface.conf:	ifconfig lo 127.0.0.1 up || true
/etc/java-6-openjdk/net.properties:# localhost & 127.0.0.1).
/etc/java-6-openjdk/net.properties:# http.nonProxyHosts=localhost|127.0.0.1
/etc/java-6-openjdk/net.properties:# localhost & 127.0.0.1).
/etc/java-6-openjdk/net.properties:# ftp.nonProxyHosts=localhost|127.0.0.1
/etc/hosts:127.0.0.1	localhost

Bellik: Aşakdaky opsiýalary grep bilen bilelikde ulanyp bilersiňiz.

  1. -w söz üçin (egrep -w 'word1 | word2'/path/to/file).
  2. hasaplamak üçin
  3. -c (meselem, nagyşyň gabat gelýän sany) (grep -c 'söz'/ýol/to/faýl).
  4. Reňkli çykyş üçin reňk (grep ocol serwer/etc/passwd).

23. Buýruk: adam

“Adam” ulgamyň el bilen işleýän peýjeri. Adam, buýruk we ulanylyşy bilen mümkin bolan ähli wariantlar üçin onlaýn resminamalary üpjün edýär. Buýruklaryň hemmesi diýen ýaly degişli el sahypalary bilen gelýär. Mysal üçin,

[email :~# man man

MAN(1)                                                               Manual pager utils                                                              MAN(1)

NAME
       man - an interface to the on-line reference manuals

SYNOPSIS
       man  [-C  file]  [-d]  [-D]  [--warnings[=warnings]]  [-R  encoding]  [-L  locale]  [-m  system[,...]]  [-M  path]  [-S list] [-e extension] [-i|-I]
       [--regex|--wildcard] [--names-only] [-a] [-u] [--no-subpages] [-P pager] [-r prompt] [-7] [-E encoding] [--no-hyphenation] [--no-justification]  [-p
       string] [-t] [-T[device]] [-H[browser]] [-X[dpi]] [-Z] [[section] page ...] ...
       man -k [apropos options] regexp ...
       man -K [-w|-W] [-S list] [-i|-I] [--regex] [section] term ...
       man -f [whatis options] page ...
       man -l [-C file] [-d] [-D] [--warnings[=warnings]] [-R encoding] [-L locale] [-P pager] [-r prompt] [-7] [-E encoding] [-p string] [-t] [-T[device]]
       [-H[browser]] [-X[dpi]] [-Z] file ...
       man -w|-W [-C file] [-d] [-D] page ...
       man -c [-C file] [-d] [-D] page ...
       man [-hV]

Adam sahypasynyň özi üçin el sahypasy, edil şonuň ýaly adam pişigi (ls buýrugy üçin gollanma sahypasy).

Bellik: adam sahypasy buýruk salgylanmasy we öwrenmek üçin niýetlenendir.

24. Buýruk: ps

ps (Prosess) PID atly özboluşly Id bilen işleýiş ýagdaýyny berýär.

[email :~# ps

 PID TTY          TIME CMD
 4170 pts/1    00:00:00 bash
 9628 pts/1    00:00:00 ps

Prosesiň id we PID bilen bilelikde ähli amallaryň ýagdaýyny sanamak üçin “-A” opsiýasyny ulanyň.

[email :~# ps -A

 PID TTY          TIME CMD
    1 ?        00:00:01 init
    2 ?        00:00:00 kthreadd
    3 ?        00:00:01 ksoftirqd/0
    5 ?        00:00:00 kworker/0:0H
    7 ?        00:00:00 kworker/u:0H
    8 ?        00:00:00 migration/0
    9 ?        00:00:00 rcu_bh
....

Bellik: Haýsy buýruklaryň işleýändigini ýa-da öldürilmegi üçin käwagt PID-e mätäç bolup biljekdigini bilmek isleseňiz, bu buýruk gaty peýdalydyr. Customöriteleşdirilen netijäni tapmak üçin ony grep buýrugy bilen ulanyp bilersiňiz. Mysal üçin,

[email :~# ps -A | grep -i ssh

 1500 ?        00:09:58 sshd
 4317 ?        00:00:00 sshd

Bu ýerde “ps” zerurlygymyzyň özleşdirilen we degişli netijesini tapmak üçin “grep” buýrugy bilen birleşdirilýär.

25. Buýruk: öldürmek

Bolýar, buýrugyň adyndan buýrugyň nämedigine düşünen bolmagyňyz mümkin. Bu buýruk häzir degişli däl ýa-da jogap bermeýän prosesi öldürmek üçin ulanylýar. Bu gaty peýdaly buýruk, has peýdaly buýruk. Köplenç işleýän prosesi öldürip bolmaýandygy sebäpli, ýygy-ýygydan penjireleriň täzeden açylmagy bilen tanyş bolmagyňyz mümkin, we öldürilen bolsa üýtgeşmeleriň güýje girmegi üçin, ýöne Linux dünýäsinde täzeden açylmagy üçin windows gerek, beýle zatlar ýok. Bu ýerde bir prosesi öldürip, tutuş ulgamy täzeden açmazdan başlap bilersiňiz.

Ony öldürmek üçin bir prosesiň pid (ps) gerek.

Jogap bermeýän apache2 programmasyny öldürmek isleýärsiňiz öýdýän. Grep buýrugy bilen bilelikde ps -A işlediň.

[email :~# ps -A | grep -i apache2

1285 ?        00:00:00 apache2

“Apache2” amalyny tapyň, pidine üns beriň we öldüriň. Mysal üçin, meniň ýagdaýymda “apache2” pid “1285”.

[email :~# kill 1285 (to kill the process apache2)

Bellik: Her gezek bir prosesi täzeden işledeniňizde ýa-da ulgamy işe girizeniňizde, her bir proses üçin täze pid döredilýär we “ps” buýrugyny ulanyp, häzirki işleýän prosesler we pid hakda bilip bilersiňiz.

Şol bir prosesi öldürmegiň başga bir usuly.

[email :~# pkill apache2

Bellik: Kill signal ibermek üçin iş id/prosess idini talap edýär, bu ýerde pkill-de bolşy ýaly, nagyş ulanmak, prosesiň eýesini görkezmek we ş.m.

26. Buýruk: nirede

Whereis buýrugy buýrugyň ikili, çeşmeleri we el bilen sahypalaryny tapmak üçin ulanylýar. Mysal üçin, ls we kill buýrugynyň ikili, çeşmeleri we el bilen sahypalaryny tapmak.

[email :~# whereis ls 

ls: /bin/ls /usr/share/man/man1/ls.1.gz
[email :~# whereis kill

kill: /bin/kill /usr/share/man/man2/kill.2.gz /usr/share/man/man1/kill.1.gz

Bellik: Bu ikilikleriň käwagt el bilen redaktirlemek üçin nirede gurlandygyny bilmek peýdalydyr.

27. Buýruk: hyzmat

Hyzmat buýrugy, hyzmatyň başlamagyny, saklanmagyny ýa-da täzeden başlamagyny dolandyrýar. Bu buýruk, üýtgeşmeleriň güýje girmegi üçin ulgamy täzeden açmazdan bir hyzmaty başlamaga, täzeden başlamaga ýa-da duruzmaga mümkinçilik berýär.

[email :~# service apache2 start

 * Starting web server apache2                                                                                                                                 apache2: Could not reliably determine the server's fully qualified domain name, using 127.0.1.1 for ServerName
httpd (pid 1285) already running						[ OK ]
[email :~# service apache2 restart

* Restarting web server apache2                                                                                                                               apache2: Could not reliably determine the server's fully qualified domain name, using 127.0.1.1 for ServerName
 ... waiting .apache2: Could not reliably determine the server's fully qualified domain name, using 127.0.1.1 for ServerName  [ OK ]
[email :~# service apache2 stop

 * Stopping web server apache2                                                                                                                                 apache2: Could not reliably determine the server's fully qualified domain name, using 127.0.1.1 for ServerName
 ... waiting                                                           		[ OK ]

Bellik: processhli amal skriptleri '/etc/init.d' -de ýerleşýär we bu ýol belli bir ulgama girizilmeli bolup biler, ýagny\hyzmat apache2 başlangyjy işlemegine garamazdan, işlemegiňiz soralar \/etc/init.d/apache2 başlangyç ”.

28. Buýruk: lakam

lakam, uzyn buýruk ýa-da ýygy-ýygydan ulanylýan buýruk üçin at bellemäge mümkinçilik berýän gabyk buýrugynda gurlan.

Spaceeri goşmak bilen 5 simwoly öz içine alýan “ls -l” buýrugyny ýygy-ýygydan ulanýaryn. Şonuň üçin munuň üçin l lakamyny döretdim.

[email :~# alias l='ls -l'

işleýändigini ýa-da ýokdugyny barlaň.

[email :~# l

total 36 
drwxr-xr-x 3 tecmint tecmint 4096 May 10 11:14 Binary 
drwxr-xr-x 3 tecmint tecmint 4096 May 21 11:21 Desktop 
drwxr-xr-x 2 tecmint tecmint 4096 May 21 15:23 Documents 
drwxr-xr-x 8 tecmint tecmint 4096 May 20 14:56 Downloads 
drwxr-xr-x 2 tecmint tecmint 4096 May  7 16:58 Music 
drwxr-xr-x 2 tecmint tecmint 4096 May 20 16:17 Pictures 
drwxr-xr-x 2 tecmint tecmint 4096 May  7 16:58 Public 
drwxr-xr-x 2 tecmint tecmint 4096 May  7 16:58 Templates 
drwxr-xr-x 2 tecmint tecmint 4096 May  7 16:58 Videos

“L” lakamyny aýyrmak üçin aşakdaky “unalias” buýrugyny ulanyň.

[email :~# unalias l

“l” henizem lakamlydygyny ýa-da ýokdugyny barlaň.

[email :~# l

bash: l: command not found

Bu buýrukdan azajyk hezil etmek. Belli bir möhüm buýruga başga möhüm buýruga lakam beriň.

alias cd='ls -l' (set alias of ls -l to cd)
alias su='pwd' (set alias of pwd to su)
....
(You can create your own)
....

Indi dostuňyz “cd” ýazanda, katalog sanawyny alanda, katalog üýtgemän, nähili gülkünç boljakdygyny pikir ediň. Haçan-da “su” bolmaga synanyşanda, alýan zatlarynyň hemmesi iş katalogynyň ýerleşýän ýeri. Soňra lakamy ýokarda düşündirilişi ýaly unalias buýrugy bilen aýryp bilersiňiz.

29. Buýruk: df

Faýl ulgamynyň disk ulanylyşyny habar beriň. Ulanyjy we ulgam dolandyryjysy üçin disk ulanylyşyny yzarlamak üçin peýdaly. Df, adatça diňe bir faýl ýapylanda täzelenýän katalog ýazgylaryny gözden geçirip işleýär.

[email :~# df

Filesystem     1K-blocks    Used Available Use% Mounted on
/dev/sda1       47929224 7811908  37675948  18% /
none                   4       0         4   0% /sys/fs/cgroup
udev             1005916       4   1005912   1% /dev
tmpfs             202824     816    202008   1% /run
none                5120       0      5120   0% /run/lock
none             1014120     628   1013492   1% /run/shm
none              102400      44    102356   1% /run/user
/dev/sda5         184307   79852     94727  46% /boot
/dev/sda7       95989516   61104  91045676   1% /data
/dev/sda8       91953192   57032  87218528   1% /personal

“Df” buýrugynyň has köp mysallary üçin Linux-da 12 df buýruk mysallaryny okaň.

30. Buýruk: du

Faýl giňişliginiň ulanylyşyna baha beriň. Disk ulanylyşynyň gysgaça mazmunyny hiç wagt faýl boýunça iýerarhiki görnüşde, ýagny gaýtalanýan görnüşde çykaryň.

[email :~# du

8       ./Daily Pics/wp-polls/images/default_gradient
8       ./Daily Pics/wp-polls/images/default
32      ./Daily Pics/wp-polls/images
8       ./Daily Pics/wp-polls/tinymce/plugins/polls/langs
8       ./Daily Pics/wp-polls/tinymce/plugins/polls/img
28      ./Daily Pics/wp-polls/tinymce/plugins/polls
32      ./Daily Pics/wp-polls/tinymce/plugins
36      ./Daily Pics/wp-polls/tinymce
580     ./Daily Pics/wp-polls
1456    ./Daily Pics
36      ./Plugins/wordpress-author-box
16180   ./Plugins
12      ./May Articles 2013/Xtreme Download Manager
4632    ./May Articles 2013/XCache

Bellik: df diňe faýl ulgamlarynda ulanyş statistikasyny habar berýär, beýleki tarapdan du katalog mazmunyny ölçýär. Has köp “du” buýruk mysallary we ulanylyşy üçin 10 du (Disk Ulanyş) buýruklaryny okaň.

31. Buýruk: rm

Rm buýrugy aýyrmagy aňladýar. rm faýllary we kataloglary aýyrmak üçin ulanylýar.

[email :~# rm PassportApplicationForm_Main_English_V1.0

rm: cannot remove `PassportApplicationForm_Main_English_V1.0': Is a directory

Katalogy diňe rm buýrugy bilen aýryp bolmaýar, rm bilen bilelikde -rf wyklýuçatelini ulanmaly.

[email :~# rm -rf PassportApplicationForm_Main_English_V1.0

Duýduryş:\rm -rf buýrugy, tötänleýin nädogry kataloga girizseňiz, weýran ediji buýrukdyr. Bir katalogy rm -rf edeniňizden soň, ähli faýllar we bukjanyň özi hemişelik ýitirilýär. Birden ulanyň. seresaplylyk bilen.

32. Buýruk: echo

adyndan görnüşi ýaly, adaty çykyşdaky teksti gaýtalaýar. Gabyk bilen hiç hili baglanyşygy ýok, ýa-da gabyk echo buýrugynyň çykyşyny okamaýar. Şeýle-de bolsa, interaktiw skriptde “echo” habary terminalyň üsti bilen ulanyja geçirýär. Scriptazuwda, interaktiw skriptde köplenç ulanylýan buýruklaryň biridir.

[email :~# echo "linux-console.net is a very good website" 

linux-console.net is a very good website

1. iş stolunda “interaktiw_shell.sh” atly faýl dörediň. (.S giňeltmegiň hökmanydygyny ýadyňyzdan çykarmaň).
2. Aşakdaky ýazgyny göçürip alyň, edil aşakdaky ýaly.

#!/bin/bash 
echo "Please enter your name:" 
   read name 
   echo "Welcome to Linux $name"

Ondan soň, ýerine ýetiriş rugsady belläň we skripti işlediň.

[email :~# chmod 777 interactive_shell.sh
[email :~# ./interactive_shell.sh

Please enter your name:
Ravi Saive
Welcome to Linux Ravi Saive

Bellik: '#!/Bin/bash' gabyga skriptdigini aýdýar we ony skriptiň ýokarsyna goşmak elmydama gowy zat. Berlen girişi oka.

33. Buýruk: passwd

Bu terminalda öz parolyňyzy üýtgetmek üçin peýdaly möhüm buýruk. Howpsuzlyk sebäpli häzirki parolyňyzy bilmeli.

[email :~# passwd 

Changing password for tecmint. 
(current) UNIX password: ******** 
Enter new UNIX password: ********
Retype new UNIX password: ********
Password unchanged   [Here was passowrd remians unchanged, i.e., new password=old password]
Enter new UNIX password: #####
Retype new UNIX password:#####

34. Buýruk: lpr

Bu buýruk, buýruk setirinde atlandyrylan printeri çap etmek üçin faýllary çap edýär.

[email :~# lpr -P deskjet-4620-series 1-final.pdf

Bellik: lpq buýrugy printeriň ýagdaýyny (ýokaryk ýa-da ýok), we çap edilmegine garaşýan işleri (faýllary) görmäge mümkinçilik berýär.

35. Buýruk: cmp

islendik görnüşdäki iki faýly deňeşdiriň we netijeleri adaty çykyş bilen ýazýar. Düzgüne görä, faýllar birmeňzeş bolsa, cmp 0 gaýtarýar; tapawutlanýan bolsa, ilkinji tapawudyň ýüze çykan baýt we setir belgisi habar berilýär.

Bu buýruk üçin mysallar getirmek üçin iki faýly gözden geçireliň:

[email :~# cat file1.txt

Hi My name is Tecmint
[email :~# cat file2.txt

Hi My name is tecmint [dot] com

Indi, iki faýly deňeşdireliň we buýrugyň netijesini göreliň.

[email :~# cmp file1.txt file2.txt 

file1.txt file2.txt differ: byte 15, line 1

36. Buýruk: wget

Wget, interaktiw däl (ýagny fonda işläp biler) webden faýllary göçürip almak üçin mugt peýdalydyr. HTTP, HTTPS, FTP protokollaryny we HTTP proksi-lerini goldaýar.

[email :~# wget http://downloads.sourceforge.net/project/ffmpeg-php/ffmpeg-php/0.6.0/ffmpeg-php-0.6.0.tbz2

--2013-05-22 18:54:52--  http://downloads.sourceforge.net/project/ffmpeg-php/ffmpeg-php/0.6.0/ffmpeg-php-0.6.0.tbz2
Resolving downloads.sourceforge.net (downloads.sourceforge.net)... 216.34.181.59
Connecting to downloads.sourceforge.net (downloads.sourceforge.net)|216.34.181.59|:80... connected.
HTTP request sent, awaiting response... 302 Found
Location: http://kaz.dl.sourceforge.net/project/ffmpeg-php/ffmpeg-php/0.6.0/ffmpeg-php-0.6.0.tbz2 [following]
--2013-05-22 18:54:54--  http://kaz.dl.sourceforge.net/project/ffmpeg-php/ffmpeg-php/0.6.0/ffmpeg-php-0.6.0.tbz2
Resolving kaz.dl.sourceforge.net (kaz.dl.sourceforge.net)... 92.46.53.163
Connecting to kaz.dl.sourceforge.net (kaz.dl.sourceforge.net)|92.46.53.163|:80... connected.
HTTP request sent, awaiting response... 200 OK
Length: 275557 (269K) [application/octet-stream]
Saving to: ‘ffmpeg-php-0.6.0.tbz2’

100%[===========================================================================>] 2,75,557    67.8KB/s   in 4.0s   

2013-05-22 18:55:00 (67.8 KB/s) - ‘ffmpeg-php-0.6.0.tbz2’ saved [275557/275557]

37. Buýruk: dakmak

Dag, özüni gurmaýan faýl ulgamyny gurmak üçin ulanylýan möhüm buýrukdyr. Enjam gurmak üçin kök rugsady gerek.

Ilki bilen faýl ulgamyňyza gireniňizden soň lsblk işlediň we enjamyňyzy kesgitläň we enjamyň adyna bellik ediň.

[email :~# lsblk 

NAME   MAJ:MIN RM   SIZE RO TYPE MOUNTPOINT 
sda      8:0    0 931.5G  0 disk 
├─sda1   8:1    0 923.6G  0 part / 
├─sda2   8:2    0     1K  0 part 
└─sda5   8:5    0   7.9G  0 part [SWAP] 
sr0     11:0    1  1024M  0 rom  
sdb      8:16   1   3.7G  0 disk 
└─sdb1   8:17   1   3.7G  0 part

Bu ekrandan 4 GB maýatnik dakandygym belli boldy, şonuň üçin “sdb1” guruljak faýl ulgamym. Bu amaly ýerine ýetirmek we ähli faýl ulgamynyň gurnalan/dev katalogyna üýtgetmek üçin kök boluň.

[email :~# su
Password:
[email :~# cd /dev

Islän zadyňyz bolan katalog dörediň, ýöne salgylanmak üçin täzeden bolmaly.

[email :~# mkdir usb

Indi “sdb1” faýl ulgamyny “usb” katalogyna guruň.

[email :~# mount /dev/sdb1 /dev/usb

Indi terminaldan ýa-da X-windows ulgamyndan/dev/usb-a we gurnalan katalogdan acess faýlyna geçip bilersiňiz.

38. Buýruk: gcc

gcc Linux gurşawynda “c” dili üçin gurlan düzüjidir. Simpleönekeý c programmasy, ony “Hello.c” görnüşinde iş stolunda saklaň (“.c” giňeltmesi hökmanydyr).

#include <stdio.h>
int main()
{
  printf("Hello world\n");
  return 0;
}
[email :~# gcc Hello.c
[email :~# ./a.out 

Hello world

Bellik: C programmasyny düzeniňizde çykyş awtomatiki usulda täze a.out faýlyna döredilýär we her gezek c programma düzeniňizde şol bir faýl\a.out üýtgedilýär. Şonuň üçin jemleýiş wagtynda çykyş faýlyny kesgitlemek gowy maslahat, şonuň üçin çykyş faýlyna gaýtadan ýazmak howpy ýok.

[email :~# gcc -o Hello Hello.c

Bu ýerde -o çykyşy a.out däl-de, Salam faýlyna iberýär. Gaýtadan işlediň.

[email :~# ./Hello 

Hello world

39. Buýruk: g ++

g ++ ilkinji obýekte gönükdirilen programmirleme dili bolan “C ++” üçin gurlan düzüjidir. Simpleönekeý c ++ programma, ony Add.cpp görnüşinde iş stolunda saklaň (“.cpp” giňeltmesi hökmanydyr).

#include <iostream>

using namespace std;

int main() 
    {
          int a;
          int b;
          cout<<"Enter first number:\n";
          cin >> a;
          cout <<"Enter the second number:\n";
          cin>> b;
          cin.ignore();
          int result = a + b;
          cout<<"Result is"<<"  "<<result<<endl;
          cin.get();
          return 0;
     }
[email :~# g++ Add.cpp
[email :~# ./a.out

Enter first number: 
...
...

Bellik: c ++ programma düzülende çykyş awtomatiki usulda täze a.out faýlyna döredilýär we her gezek c ++ programma düzeniňizde şol bir faýl\a.out üýtgedilýär. Şonuň üçin jemleýiş wagtynda çykyş faýlyny kesgitlemek gowy maslahat, şonuň üçin çykyş faýlyna gaýtadan ýazmak howpy ýok.

[email :~# g++ -o Add Add.cpp
[email :~# ./Add 

Enter first number: 
...
...

40. Buýruk: java

Java dünýäde iň köp ulanylýan programmirleme dilidir we çalt, ygtybarly we ygtybarly hasaplanýar. Häzirki wagtda web esasly hyzmatyň köpüsi java-da işleýär.

Aşakdaky synagy tecmint.java atly faýla goýup, ýönekeý java programmasyny dörediň (.java giňeltmesi hökmanydyr).

class tecmint {
  public static void main(String[] arguments) {
    System.out.println("Tecmint ");
  }
}
[email :~# javac tecmint.java
[email :~# java tecmint

Bellik: Her paýlanyş diýen ýaly gcc düzüjisi bilen doldurylýar, köp sanly distros g ++ we java düzüjisini gurdy, käbirleri ýok bolsa-da. Gerekli bukjany ýerleşdirip ýa-da ýumup bilersiňiz.

Gymmat bahaly teswiriňizi we şu ýerde görmek isleýän makalaňyzyň görnüşini aýtmagy ýatdan çykarmaň. Soonakynda Linux hakda has az bilinýän maglumatlar hakda gyzykly mowzuk bilen dolanaryn.