Iň köp soralýan Linux söhbetdeşlik soraglary

1. Linux näme?

Linux, UNIX esasly erkin we açyk çeşmeli operasiýa ulgamy. Ilkinji gezek 1991-nji ýylda Linux Torvalds tarapyndan çykaryldy. Linux-ny ösdürmegiň maksady, Windows we macOS ýaly eýeçilik ulgamlaryna mugt we arzan bahaly alternatiwa bermekdi.

2. Linux ýadrosy näme?

C programmirleme dilinde ýazylan Linux ýadrosy Linux ulgamynyň esasy bölegi. Enjam bilen täsir edip bilýän programma üpjünçiliginiň iň pes derejesi. OS we esasy enjamlary interfeýs edýär we ikisiniň arasynda aragatnaşyk saklamaga mümkinçilik berýär.

Ernadro aşakdaky esasy meseleleri ýerine ýetirýär:

• Esasy enjam enjamlaryny dolandyrýar.
• Programmalary işe girizýär we dolandyrýar.
• RAM, CPU we disk ulanylyşy ýaly OS çeşmelerini dolandyrýar.

3. GRUB näme?

GRUB (Grand Unified Bootloader), GNU taslamasyndan ýükleýji. Bu ýükleme amalyny dolandyrmak üçin jogapkär programma. Esasan, ulgam işe girizilende BIOS-dan alýar we ýadrosy esasy ýada ýükleýär. Soňra ýadro operasiýa ulgamyny we onuň böleklerini ýükleýär.

GRUB çyzgy ekrany, adatça ulgam işe başlansoň ekranda görjek zadyňyzdyr. Birnäçe ýükleme mümkinçiligini berýän ýönekeý menýu görkezýär.

4. Linux-yň esasy komponentleri haýsylar?

Linux ulgamy aşakdaky möhüm komponentlerden durýar:

• ernadro - Bu, Linx ulgamynyň esasy enjam böleklerini we amaly programmalary OS derejesinde dolandyrýan esasy bölegi.
• Shell - Bu, klawiatura arkaly berlen buýruklary kabul edýän we ýerine ýetirmek üçin OS-a geçirýän buýruk setiri interfeýsini üpjün edýän terjimeçi.
• GUI - Bu grafiki ulanyjy interfeýsiniň gysgaldylyşy. Ulanyjylaryň ulgam bilen täsirleşmek üçin ulanýan grafiki komponentlerinden ybarat. Bularyň arasynda iş stoly, penjireler, nyşanlar, düwmeler, meseleler paneli we açylan ýerler bar.
• Programma programmalary - Bular belli bir işleri ýerine ýetirýän Linux ulgamynda gurlan programma üpjünçiligi. Mysal üçin Firefox web brauzeri, VLC media pleýer, LibreOffice toplumy we başgalar.

5. Linux-da ulanylýan gabyklar näme?

Linux-da giňden ulanylýan gabyklar:

• bash [Bourne Again Shell] - Linux ulgamlarynyň köpüsinde bu adaty gabyk.
• zsh [Z Shell] - Kali Linux we macOS-daky deslapky gabyk. Baş harplaryň üstünde ýazylýar, orfografiki düzediş, plugin goldawy, has gowy özleşdirmek we ş.m. ýaly goşmaça aýratynlyklar bar.
• ksh [Korn Shell] - Bu ýokary derejeli programmirleme diliniň gaby.
• csh [C Shell] - Sintaksis C programmirleme dilinden ep-esli karz alýar. C programmirleme bilimi bolanlar üçin gaty peýdaly.

6. Linux-da swap giňişligi näme?

Swap giňişligi, RAM-yň ýa-da fiziki ýadyň giňelmegi bolan gaty diskdäki boşlugy aňladýar. RAM göwrümi tükenip barýarka we işleýän programmalary goldap bilmeýän ulgam tarapyndan ulanylýar. Swap giňişligi indi RAM bilen işlenip bilinmeýän goşmaça programmalary saklaýar.

7. Linux ýadyň ulanylyşyny nädip barlamaly?

Aşakda ulgamyňyzyň ýadyň ulanylyşyny barlamak üçin ulanyp boljak Linux buýruklarynyň käbiri bar.

• mugt - Ulgamda mugt we ulanylýan ýadyň mukdaryny görkeziň.
• ýokarky - işleýän Linux amallaryny we ulanylyşyny görkeziň.
• htop - Interaktiw ulgam monitory, prosessor tomaşaçysy we amal dolandyryjysy.
• vmstat - Wirtual ýat statistikasyny görkeziň.

Linux ulgamyňyzyň ýadyň işleýşini we ulanylyşyny barlamak üçin işlediň:

$ free  -m
$ top
$ htop
$ vmstat

8. Linux Disk giňişligini ulanmagy nädip barlamaly?

Disk giňişliginiň ulanylyşyny df we du buýruklary bilen barlap bolýar.

Df buýrugy (disk üçin gysga) ulgamyňyzdaky faýl ulgamlary üçin umumy we elýeterli disk ýerini görkezmek üçin ulanylýar. Çykyşy adam tarapyndan okalýan görnüşde görkezmek üçin köplenç -Th opsiýalary bilen ulanylýar.

$ df -Th

Du buýrugy (diski ulanmak üçin gysga) faýl giňişligini katalogda görkezýär. Faýllaryň we kataloglaryň eýeleýän ýerini yzarlaýar. Df buýrugy ýaly du, adam okalýan formatda çykyşy görkezmek üçin -h opsiýasy bilen ulanylýar.

$ du -h

9. Inode we PID näme?

Inode Linux-daky faýllar üçin meta-maglumaty saklaýan faýl gurluşydyr. Metadata faýlyň ululygyny, faýla girmek üçin zerur rugsatlary, ulanyjy we topar ID-sini, dörediliş möhletini we faýla barýan ýoly öz içine alýar.

Inode belgisi, Linux ulgamyndaky her faýla berlen özboluşly san ýa-da bitewi san.

$ ls -li ravi.txt 

1594567 -rwxrwxr-x 1 tecmint tecmint 0 Oct 28 10:58 ravi.txt

1594567 inode belgisi we -i baýdagy ravi.txt faýlynyň inodyny görkezýär.

PID (Prosess ID) Linux ulgamyndaky her işleýiş prosesine berlen özboluşly ID. Islendik işleýän programmanyň amal ID-ni tapmak üçin pidof buýrugyny ulanyp bileris.

$ pidof firefox

40982

10. Daemons näme?

Daemons, ulanyjylaryň özara gatnaşygy bolmazdan fonda işleýän hyzmat amallarydyr. Beýleki amallara işlemegi üpjün edýär we döwürleýin haýyşlary ýerine ýetirýär we ýerine ýetirmek üçin degişli programmalara iberýär.

11. Linux-da prosess ýagdaýlary näme?

Linux-da bir amal işleýän programmanyň ýa-da hyzmatyň mysalydyr. Dört proses ýagdaýy bar. Islendik wagt, aşakdaky ştatlaryň haýsydyr birinde proses bolar:

• Taýýar: Bu proses eýýäm döredildi we işlemäge taýyn.
• Işlemek: Amal diri ýa-da ýerine ýetirilýär.
• Duruldy: Amal işlemegi tamamlady we operasiýa ulgamy tarapyndan bes edildi.
• Duruň: Bu amal käbir ulanyjy girişine garaşýar.
• Zombie: Bu proses bes edildi, emma maglumatlar henizem iş tablisasynda bar.

Linux prosessiniň ýagdaýyny barlamak üçin görkezilişi ýaly ps buýrugyny ulanyň.

$ ps a

STAT sütüni amalyň işleýiş ýagdaýyny görkezýär.

12. GUI näme?

GUI - Grafiki ulanyjy interfeýsiniň gysgaldylyşy. Bular Linux operasiýa ulgamynyň grafiki elementleri, penjireleri, nyşanlary, menýulary, düwmeleri, meseleler panelini we başgalary öz içine alýar.

GUI ulgam bilen aragatnaşyk saklamagy aňsatlaşdyrýar we esasan, CLI-de işlemäge ökde bolmadyk täze ýa-da täze gelenler tarapyndan makullanýar.

13. CLI näme?

CLI buýruk setiri interfeýsiniň gysgaldylan sözidir. Bu, ulanyjylara terminal tarapyndan berlen gabykda buýruklar ýazmaga mümkinçilik berýän interfeýsdir. CLI esasan tejribeli Linux ulanyjylary ýa-da ulgam dolandyryjylary we inersenerleri tarapyndan ulanylýar.

CLI ulgamy dolandyrmagyň ileri tutulýan usulydyr, sebäbi ýokary çeşme bolan GUI-den tapawutlylykda az ulgam çeşmelerini sarp edýär.

14. Kök hasaby näme?

Bu Linux ulgamyndaky iň artykmaç hasap. Linux ulgamyna doly gözegçilik etmäge mümkinçilik berýär. Ulgamy kämilleşdirmek, programma üpjünçilik paketlerini gurmak we aýyrmak, ulanyjylary döretmek we aýyrmak, hyzmatlary düzmek we başga-da köp zady öz içine alyp bilersiňiz.

Linux paýlamalarynyň köpüsinde gurnama wagtynda kök hasaby döretmeli bolarsyňyz.

15. Açyk çeşme programma üpjünçiligi näme?

Programma üpjünçiliginiň açyk çeşme bolmagy, onuň deslapky koduny görmegiňizi, üýtgetmegiňizi we ygtyýarnama çäklendirmesiz beýleki ulanyjylara paýlamagyňyzy aňladýar. Beýleki ulanyjylar soňra deslapky koddaky ýalňyşlyklary düzetmek we düzetmek ýaly goşmaça üýtgeşmeler girizip bilerler.

Aslynda açyk çeşme programma üpjünçiligi giňden ulanylýar we şonuň üçin hemmeler üçin peýdaly.

16. Linux Directory buýruklary näme?

Aşakdaky Linux katalog buýruklary:

• pwd - Buýruk häzirki iş bukjasyny ýa-da häzirki katalog ýoluňyzy görkezýär.
• ls - Bu buýruk katalogyň mazmunyny görkezýär.
• cd - Bu size bir katalogdan beýlekisine geçmäge mümkinçilik berýär.
• mkdir - Buýruk täze boş katalog döredýär.
• rmdir - Buýruk boş bukjany pozýar ýa-da aýyrýar.
• rm - Bir ýa-da birnäçe faýly aýyrýar. Boş däl katalogy aýyrmak üçin -R opsiýasy bilen ulanylýar.

17. Gaýtadan gönükdirme operatory näme?

Gaýtadan gönükdirmek, birinji buýrugyň netijesini başga bir faýla ibermekdir. Mundan başga-da, çykyşy başga bir prosese giriş hökmünde gönükdirmek üçin ulanylýar.

Linux-da, gönükdirme \>\ (nyşandan uly) ýa-da adaty çykyşy iberýän \|\ (turba) operatory arkaly gönükdirilýär. bir buýrukdan başga bir buýruga standart giriş hökmünde.

18. Dürli Vim rejeleri näme?

“Vim” redaktory aşakdaky esasy usullary üpjün edýär:

• Adaty re/im/Buýruk tertibi - Täze faýl ýa-da bar bolan faýly açanyňyzda bu başlangyç tertip. Bu re Inimde yzyna gaýtarmak, gaýtadan işlemek we goýmak ýaly buýruklary işledip bilersiňiz.
• Re modeimi goýmak - Bu re modeim teksti ýazmaga mümkinçilik berýär.
• Wizual re modeim - Bu re modeim, göçürme, kesmek ýa-da goýmak ýaly beýleki meseleleri ýerine ýetirmek üçin tekst saýlamaga mümkinçilik berýär.

19. Lakam näme?

Adyndan görnüşi ýaly, lakamlar ýörite opsiýalar bilen ýa-da ýerine ýetirilmedik buýrugy (ýa-da buýruklar toplumyny) görkezmek üçin ulanylýan adaty gysga ýollara meňzeýär.

$ alias

20. Linux-da işleýän ähli amallary nädip sanamaly?

Linux ulgamynda işleýän ähli amallary sanamak üçin buýrugy işlediň:

# ps aux

Buýruk, häzirki wagtda işleýän ähli amallary, şol sanda PID (Prosess ID) sanlaryny görkezýär.

21. Softumşak baglanyşyk näme?

Simwoliki baglanyşyk diýlip hem atlandyrylýan ýumşak baglanyşyk, Windows operasiýa ulgamyndaky faýl gysga ýoluna meňzeýär. Mazmuny däl-de, faýlyň ýoluny öz içine alýar.

Softumşak baglanyşyk faýl ýa-da katalog bilen baglanyşyp biler. Asyl faýl aýrylsa, ýumşak baglanyşyk döwülýär we asylýan baglanyşyk diýilýär. Şeýle-de bolsa, ýumşaklygyň aýrylmagy hiç zada täsir etmeýär.

Mundan başga-da, ýumşak baglanyşyklar faýl ulgamlarynyň arasynda baglanyşyp biler.

22. Gaty baglanyşyk näme?

Gaty baglanyşyk, diňe faýl ýoluny öz içine alýan ýumşak baglanyşykdan tapawutlylykda, faýlyň hakyky mazmunyny baglanyşdyrýan faýl salgylanmasydyr. Asyl faýl bilen deňdir we asyl faýl bilen birmeňzeş inode belgisini paýlaşýar.

Gelip çykyş faýly täzelenende, gaty baglanyşygyň mazmuny hem täzelenýär. Mundan başga-da, gaty faýl asyl faýl aýrylsa-da täsir etmeýär.

Gaty baglanyşygyň kemçiligi, dürli faýl ulgamlarynda döredilip bilinmez.

23. Linux-da gizlin faýllar näme?

Gizlin faýllar nokat ýa-da döwür öňünden gelýän faýllardyr. Olarda esasan möhüm maglumatlary ýa-da sazlamalary saklaýan konfigurasiýa faýllary bar. Gizlin faýllary görmek üçin -la opsiýasy bilen ls buýrugyny ulanyň.

$ ls -la

24. Linux-da rugsatlaryň dürli görnüşleri haýsylar?

Linux-da 3 sany aýratyn faýl rugsady bar:

• Oka (r) - Ulanyjylara faýllary okamaga ýa-da bukjany sanamaga mümkinçilik berýär.
• Writeaz (w) - Ulanyja faýllary üýtgetmäge ýa-da redaktirlemäge mümkinçilik berýär.
• Execute (x) - Ulanyjylara faýly işletmäge mümkinçilik berýär.

25. Faýlyň ýa-da katalogyň rugsatlaryny nädip üýtgetmeli?

Chmod buýrugy faýlyň ýa-da katalogyň rugsatlaryny üýtgedýän buýrukdyr.

Görkezilen sintaksisden ugur alýar.

# chmod [OPTIONS] [permissions] file

Mysal üçin. Oktal rugsatlary 755 (eýesine berlen ähli rugsatlar we diňe toparyň agzalary we beýlekiler üçin okamak we ýazmak üçin rugsatlar) file1.txt atly faýla bellemek üçin buýrugy işlediň.

# chmod 755 file1.txt

26. Grep buýrugy näme?

Grep, tekst faýlyndaky tekst faýllaryny ýa-da setirlerini gözlemek we gabat getirmek üçin buýruk setiridir. Gözleg netijesini dolandyrmak ýa-da ýokarlandyrmak üçin ulanylýan opsiýalary we parametrleri alýar.

Aşakdaky sintaksis gerek:

$ grep [options] pattern [files]

Aşakdaky buýruk file1.txt-de Unix setiriniň ýüze çykan sanyny hasaplaýar.

$ grep -c "Unix" file1.txt

27. Linux-da işleýiş amalyny nädip bes etmeli?

Bir prosesi ýatyrmak ýa-da öldürmek üçin, PID-den soň öldürmek buýrugyny ulanyň.

Ps buýrugy, prosesiň PID-ni kesgitlemäge kömek eder.

$ kill PID

Jogapsyz prosesi bes etmek üçin görkezilen -9 opsiýasyny geçiň

$ kill -9 PID

Bir prosesi ady bilen öldürmek üçin, prosesiň adyndan soň killall buýrugyny ulanyň. Mysal üçin, Firefox amalyny bes etmek üçin buýrugy işlediň:

$ killall firefox

28. leeke buýrukda birnäçe buýrugy nädip işletmeli?

Bir buýrukda yzly-yzyna birnäçe buýrugy işletmek üçin ýarym sütün ; , goşa ampersand && ýa-da || ulanyp bilersiňiz nyşanlary.

• X Y - X-nyň üstünliklerine garamazdan X we Y buýruklary işleýär
• X && Y - Bu diňe Y üstünlikli işleýän bolsa Y işleýär.
• X || Y - Bu diňe Y şowsuz bolsa Y işleýär we

29. Linux ulgamynyň näçe wagtlap işleýändigini barlaň?

Iş wagtynyň ýa-da ulgamyň näçe wagt işleýändigini barlamak üçin, iş wagty buýrugyny görkezilişi ýaly işlediň.

$ uptime

12:09:11 up  2:49,  2 users,  load average: 0.62, 0.97, 0.88

30. Linux ulgamy maglumatyny nädip barlamaly?

Ernadro ady we wersiýasy, host ady we operasiýa ulgamy ýaly esasy ulgam maglumatlaryny barlamak üçin, görkezilişi ýaly -a opsiýasyny ulanyp, uname buýrugyny işlediň.

$ uname -a

Linux tecmint 5.15.0-53-generic #59~20.04.1-Ubuntu SMP Thu Oct 20 15:10:22 UTC 2022 x86_64 x86_64 x86_64 GNU/Linux

Elbetde, bu söhbetdeşlik otagynda ýüzbe-ýüz boljak ähli söhbetdeşlik soraglaryňyzyň doly sanawy däl. Şeýle-de bolsa, Linux ulgamyna esasy düşünjäňizi barlamak üçin bu söhbetdeşlik soraglary bilen ýüzbe-ýüz bolmagyňyz has ähtimal. Söhbetdeşlige taýýarlananyňyzda iň gowusy.

Linux bilen baglanyşykly möhüm soraglary sypdyrdykmy? Bu soraglar barada näme pikir edýärsiňiz? Söhbetdeşlik soraglaryňyz bar bolsa, aşakdaky teswirlerde paýlaşyň.