LFCA: Linux-da esasy ulgam ölçeglerine nädip gözegçilik etmeli - 8-nji bölüm
Bu makala LFCA seriýasynyň 8-nji bölümi, bu bölümde, esasy ulgam ölçeglerine gözegçilik etmek we Linux ulgamynda administratiw meseleleri düzmek üçin umumy ulgam dolandyryş buýruklary bilen tanyşarsyňyz.
Ulgamyňyzyň işleýşi barada bellikleri saklamak, ulgam dolandyryjysy hökmünde ýerine ýetirmeli möhüm rollaryňyzyň biridir. Elbetde, ulgam ölçeglerine gözegçilik etmek üçin ýeterlik Nagios bar.
Bagtymyza, Linux käbir möhüm ulgam statistikalaryna we işleýiş prosesleri ýaly maglumatlara göz aýlamaga mümkinçilik berýän käbir buýruk setirleri bilen üpjün edýär.
Esasy ulgam ölçeglerine gözegçilik edip biljek käbir buýruk setir gurallaryna gysgaça göz aýlalyň:
1. iş wagtyndaky buýruk
Iş wagty buýrugy ulgam işledilenden bäri işleýän dowamlylygyny üpjün edýär. Hiç hili buýruk opsiýasy bolmazdan, häzirki wagty, ulgamyň işleýän wagtyny, hasaba giren ulanyjylaryny we ortaça ýüküni üpjün edýär.
$ uptime
-s opsiýasy bilen ulgamyň senesini we ulgamyň açylan wagtyny alarsyňyz.
$ uptime -s
Diňe iş wagtyny almak üçin -p opsiýasyny ulanyň
$ uptime -p
2. mugt buýruk
Ulgamyňyzdaky umumy we elýeterli ýadyň we çalşygyň ýerini görmek üçin mugt buýrugy aşakdaky ýaly ulanyň. -h opsiýasy çykyşy adam tarapyndan okalýan görnüşde çap edýär.
$ free -h
3. ýokary buýruk
Commandokarky buýruk iki zady ýerine ýetirýär: real wagt ulgam ölçegleriniň gysgaça mazmunyny berýär we Linux ýadrosy tarapyndan dolandyrylýan häzirki işleýän amallary görkezýär.
Işleýän amallary görkezmekden başga-da, ýokarky buýruk iş wagty we iň ýokarky böleginde ýerleşýän mugt buýruklar bilen üpjün edilen çykyşy birleşdirýär.
$ top
Topokarky buýrugy gowulandyrmak, statistikany içgin we adam okalýan formatda görkezýän htop kömekçisidir.
Linux-da buýrugy ulanyp htop gurup bilersiňiz:
$ sudo apt install htop [On Debian-based] $ sudo dnf install htop [On RHEL-based]
Htop açmak üçin buýrugy işlediň:
$ htop
4. df buýruk
Öň Linux buýruklarynda df (disksiz) kömekçi programmasyny ara alyp maslahatlaşdyk. Df buýrugy faýl ulgamyna gaty diski ulanmak barada maglumat berýär. Adam okalýan formatda maglumat çap etmek üçin -Th baýdagyny ulanyň.
$ df -Th
5. CPU maglumatyny görüň
Satyjy id, prosessor ýadrosy, modeliň ady we ş.m. ýaly CPU maglumatlaryny görmek üçin buýrugy işlediň:
$ cat /proc/cpuinfo
Ulgam dolandyryş meselelerini awtomatlaşdyryň
Öňünden kesgitlenen wagtda ýerine ýetirilmeli meseleleri ýa-da işleri meýilleşdirmek, islendik ulgam dolandyryjysynyň bolmaly esasy başarnyklaryndan biridir. Backtiýaçlyk nusgalary we döwürleýin täzeden açmak ýaly yzygiderli bolup geçmeli administratiw meseleleri meýilleşdirip bilersiňiz.
Kron, meseleleri awtomatlaşdyrmaga kömek edýän wagt meýilnamasydyr. Kron desgasy kron daemonyny we “crontab” diýlip atlandyrylýan konfigurasiýasyny okaýan tablisalar toplumyny öz içine alýar. Kontab ýerine ýetirilmeli meseleleri suratlandyrýar.
Kron işini döretmek üçin ilki bilen onuň arhitekturasyna düşünmeli. Kron işi bäş meýdançadan ybarat bolup, ýerine ýetirilmeli buýruk ýa-da skript bilen ýerine ýetirilýär. Ine, kron işiniň dürli ugurlarynyň diagrammatiki görnüşi.
Geliň, käbir kron mysallaryny we olaryň düşündirişlerini öwreneliň:
0 12 * * * <command> Executes a task daily at noon 30 06 * * * <command> Executes a task daily at 6:30 am 30 * * * * <command> Executes a task every 30 minutes 0 0 * * * <command> Executes a task at midnight 30 06 * * 5 <command> Executes a task at 6:30 am every Fri * * * * * <command> Executes a task every minute 0 0 1 * * <command> Executes a task at midnight on the first day of every month 0 3 * * Mon-fri <command> Executes a task at 3:00am on every day of the week from Monday to Friday.
Geliň indi kron işini döredeliň.
Ilki bilen,/home/tecmint/süklemeler/home/resminamalar katalogynda süklemeler bukjamyzy ätiýaçlandyrýan ätiýaçlyk skript dörederis.
“Vim” redaktoryny ulanyp, skript faýlyny görkezilişi ýaly dörederis we açarys.
$ vim backup.sh
Gabyk skriptiniň başyny bellemek üçin iň ýokarsyndaky shebang sözbaşysyndan başlarys
#!/bin/bash
Katalog bukjasynyň ätiýaçlyk nusgasy aşakda görkezilýär.
tar -cvf /home/tecmint/Documents/downloads.tar.gz /home/tecmint/Downloads
Birinji ýol, downloads.tar.gz göçürilýän faýlyň doly ýoluny görkezýär, ikinji ýol bolsa ätiýaçlyk edilmeli katalogyň ýoluny görkezýär.
ESC basyp faýly ýazdyryň, soňra : wq ýazyň we ENTER basyň.
Ondan soň ätiýaçlyk skriptine ýerine ýetiriş rugsatlaryny belläň. “Cron” programmasy skripti ýerine ýetirip biler ýaly bu zerurdyr.
$ chmod +x backup.sh
Scriptazgyny ýerine ýetirmek üçin kron işini döretmek üçin aşakdaky buýrugy işlediň:
$ crontab -e
Her gün ätiýaçlyk skriptini her gün 14:30 HRS-de işletmek üçin kron işini kesgitläris
30 14 * * * /home/tecmint/backup.sh
ESC basyp faýly ýazdyryň, soňra : wq ýazyň we ENTER basyň. Faýldan çykanyňyzdan soň, gyssagly kontab alarsyňyz: kron işiniň başlandygyny aňladýan täze krontab gurmak.
Häzirki kron işlerini sanamak üçin buýrugy işlediň:
$ crontab -l
Şeýlelik bilen, ätiýaçlyk işimiz üçin, kron işi sagat 14:30 HRS urandan soň, Resminamalar katalogynda süklemeler katalogynyň gysylan faýlyny üstünlikli döretdi.
$ ls Documents/
Indi kron işini islemeýän bolsaňyz, buýrugy ulanyp pozup bilersiňiz:
$ crontab -r
Ulgam dolandyryjylarynyň gündelik ýerine ýetirýän başga-da birnäçe meselesi bar, meselem, inwentarlary almak we ş.m.