Linux-da ulgam we enjam maglumatlary ýygnamak üçin 10 buýruk


Linux ulgamyňyzyň apparat komponentleriniň işleýändigini bilmek elmydama gowy tejribe, bu apt ulanyp ulgamyňyza paketleri, draýwerleri gurmak meselesinde ylalaşyk meselelerini çözmäge kömek edýär.

Şonuň üçin Linux ulgamyňyz we apparat komponentleri barada maglumat almaga kömek edip biljek bu peýdaly buýruklarda.

1. Linux ulgam maglumatyny nädip görmeli

Diňe ulgamyň adyny bilmek üçin ulgam maglumatyny çap etjek ýa-da uname -s buýrugy ulgamyňyzyň ýadro adyny çap etjek hiç hili wyklýuçatel bolmazdan uname buýrugyny ulanyp bilersiňiz.

[email  ~ $ uname

Linux

Toruňyzyň adyny görmek üçin, görkezilişi ýaly birmeňzeş buýruk bilen -n wyklýuçatelini ulanyň.

[email  ~ $ uname -n

linux-console.net

Ernadro wersiýasy barada maglumat almak üçin “-v” wyklýuçatelini ulanyň.

[email  ~ $ uname -v

#64-Ubuntu SMP Mon Sep 22 21:28:38 UTC 2014

Ernadrosyňyzyň çykarylyşy barada maglumat almak üçin -r wyklýuçatelini ulanyň.

[email  ~ $ uname -r

3.13.0-37-generic

Enjamyňyzyň enjam adyny çap etmek üçin “-m” wyklýuçatelini ulanyň:

[email  ~ $ uname -m

x86_64

Bu maglumatlaryň hemmesini aşakda görkezilişi ýaly uname -a buýrugy bilen birbada çap edip bolýar.

[email  ~ $ uname -a

Linux linux-console.net 3.13.0-37-generic #64-Ubuntu SMP Mon Sep 22 21:28:38
UTC 2014 x86_64 x86_64 x86_64 GNU/Linux

2. Linux ulgamynyň enjam maglumatlary barada nädip görmeli

Bu ýerde lpw guralyny ulanyp, cpu, diskler, ýat, usb dolandyryjylary we ş.m. ýaly enjam komponentleriňiz barada giňişleýin maglumatlary ýygnamak üçin ulanyp bilersiňiz.

lshw birneme kiçi gural we maglumat alanyňyzda onuň bilen ulanyp boljak birnäçe wariant bar. Lshw tarapyndan berlen maglumatlar dürli/proc faýllaryndan ýygnaldy.

Bellik: lshw buýrugynyň superuser (kök) ýa-da sudo ulanyjy tarapyndan ýerine ýetirilendigini ýadyňyzdan çykarmaň.

Linux ulgam enjamyňyz hakda maglumat çap etmek üçin bu buýrugy işlediň.

[email  ~ $ sudo lshw

linux-console.net               
    description: Notebook
    product: 20354 (LENOVO_MT_20354_BU_idea_FM_Lenovo Z50-70)
    vendor: LENOVO
    version: Lenovo Z50-70
    serial: 1037407803441
    width: 64 bits
    capabilities: smbios-2.7 dmi-2.7 vsyscall32
    configuration: administrator_password=disabled boot=normal 
    chassis=notebook family=IDEAPAD frontpanel_password=disabled 
    keyboard_password=disabled power-on_password=disabled 
    sku=LENOVO_MT_20354_BU_idea_FM_Lenovo Z50-70 
    uuid=E4B1D229-D237-E411-9F6E-28D244EBBD98
  *-core
       description: Motherboard
       product: Lancer 5A5
       vendor: LENOVO
       physical id: 0
       version: 31900059WIN
       serial: YB06377069
       slot: Type2 - Board Chassis Location
     *-firmware
          description: BIOS
          vendor: LENOVO
          physical id: 0
          version: 9BCN26WW
          date: 07/31/2014
          size: 128KiB
          capacity: 4032KiB
          capabilities: pci upgrade shadowing cdboot bootselect edd  
          int13floppytoshiba int13floppy360 int13floppy1200 int13floppy720 
int13floppy2880 int9keyboard int10video acpi usb biosbootspecification uefi
......

-Sort opsiýasyny ulanyp, enjam maglumatlaryňyzyň gysgaça mazmunyny çap edip bilersiňiz.

[email  ~ $ sudo lshw -short

H/W path       Device      Class          Description
=====================================================
                           system         20354 (LENOVO_MT_20354_
                                          BU_idea_FM_Lenovo Z50-70)
/0                         bus            Lancer 5A5
/0/0                       memory         128KiB BIOS
/0/4                       processor      Intel(R) Core(TM) i5-4210U 
                                          CPU @ 1.70GHz
/0/4/b                     memory         32KiB L1 cache
/0/4/c                     memory         256KiB L2 cache
/0/4/d                     memory         3MiB L3 cache
/0/a                       memory         32KiB L1 cache
/0/12                      memory         8GiB System Memory
/0/12/0                    memory         DIMM [empty]
/0/12/1                    memory         DIMM [empty]
/0/12/2                    memory         8GiB SODIMM DDR3 Synchronous 
                                          1600 MHz (0.6 ns)
/0/12/3                    memory         DIMM [empty]
/0/100                     bridge         Haswell-ULT DRAM Controller
/0/100/2                   display        Haswell-ULT Integrated 
                                          Graphics Controller
/0/100/3                   multimedia     Haswell-ULT HD Audio Controller
...

Html faýly hökmünde çykyş etmek isleseňiz, -html opsiýasyny ulanyp bilersiňiz.

[email  ~ $ sudo lshw -html > lshw.html

3. Linux CPU maglumatyny nädip görmeli

CPU hakda maglumat görmek üçin lscpu buýrugyny ulanyň, sebäbi birnäçe CPU, ýadro, CPU maşgala modeli, CPU keşleri, sapaklar we ş.m. sysfs we/proc/cpuinfo-dan CPU arhitekturasy barada maglumat görkezýär.

[email  ~ $ lscpu

Architecture:          x86_64
CPU op-mode(s):        32-bit, 64-bit
Byte Order:            Little Endian
CPU(s):                4
On-line CPU(s) list:   0-3
Thread(s) per core:    2
Core(s) per socket:    2
Socket(s):             1
NUMA node(s):          1
Vendor ID:             GenuineIntel
CPU family:            6
Model:                 69
Stepping:              1
CPU MHz:               768.000
BogoMIPS:              4788.72
Virtualization:        VT-x
L1d cache:             32K
L1i cache:             32K
L2 cache:              256K
L3 cache:              3072K
NUMA node0 CPU(s):     0-3

4. Linux blok enjamy barada maglumatlary nädip ýygnamaly

Blok enjamlary gaty diskler, fleş diskler we ş.m. ýaly saklaýyş enjamlarydyr lsblk buýrugy blok enjamlary barada maglumatlary aşakdaky ýaly habar bermek üçin ulanylýar.

[email  ~ $ lsblk

NAME    MAJ:MIN RM   SIZE RO TYPE MOUNTPOINT
sda       8:0    0 931.5G  0 disk 
├─sda1    8:1    0  1000M  0 part 
├─sda2    8:2    0   260M  0 part /boot/efi
├─sda3    8:3    0  1000M  0 part 
├─sda4    8:4    0   128M  0 part 
├─sda5    8:5    0 557.1G  0 part 
├─sda6    8:6    0    25G  0 part 
├─sda7    8:7    0  14.7G  0 part 
├─sda8    8:8    0     1M  0 part 
├─sda9    8:9    0 324.5G  0 part /
└─sda10   8:10   0   7.9G  0 part [SWAP]
sr0      11:0    1  1024M  0 rom  

Ulgamyňyzdaky ähli blok enjamlaryny görmek isleseňiz, -a opsiýasyny goşuň.

[email  ~ $ lsblk -a

NAME    MAJ:MIN RM   SIZE RO TYPE MOUNTPOINT
sda       8:0    0 931.5G  0 disk 
├─sda1    8:1    0  1000M  0 part 
├─sda2    8:2    0   260M  0 part /boot/efi
├─sda3    8:3    0  1000M  0 part 
├─sda4    8:4    0   128M  0 part 
├─sda5    8:5    0 557.1G  0 part 
├─sda6    8:6    0    25G  0 part 
├─sda7    8:7    0  14.7G  0 part 
├─sda8    8:8    0     1M  0 part 
├─sda9    8:9    0 324.5G  0 part /
└─sda10   8:10   0   7.9G  0 part [SWAP]
sdb       8:16   1         0 disk 
sr0      11:0    1  1024M  0 rom  
ram0      1:0    0    64M  0 disk 
ram1      1:1    0    64M  0 disk 
ram2      1:2    0    64M  0 disk 
ram3      1:3    0    64M  0 disk 
ram4      1:4    0    64M  0 disk 
ram5      1:5    0    64M  0 disk 
ram6      1:6    0    64M  0 disk 
ram7      1:7    0    64M  0 disk 
ram8      1:8    0    64M  0 disk 
ram9      1:9    0    64M  0 disk 
loop0     7:0    0         0 loop 
loop1     7:1    0         0 loop 
loop2     7:2    0         0 loop 
loop3     7:3    0         0 loop 
loop4     7:4    0         0 loop 
loop5     7:5    0         0 loop 
loop6     7:6    0         0 loop 
loop7     7:7    0         0 loop 
ram10     1:10   0    64M  0 disk 
ram11     1:11   0    64M  0 disk 
ram12     1:12   0    64M  0 disk 
ram13     1:13   0    64M  0 disk 
ram14     1:14   0    64M  0 disk 
ram15     1:15   0    64M  0 disk 

5. USB dolandyryjylary baradaky maglumatlary nädip çap etmeli

Lsusb buýrugy USB dolandyryjylary we olara birikdirilen ähli enjamlar barada maglumat bermek üçin ulanylýar.

[email  ~ $ lsusb

Bus 001 Device 002: ID 8087:8000 Intel Corp. 
Bus 001 Device 001: ID 1d6b:0002 Linux Foundation 2.0 root hub
Bus 003 Device 001: ID 1d6b:0003 Linux Foundation 3.0 root hub
Bus 002 Device 005: ID 0bda:b728 Realtek Semiconductor Corp. 
Bus 002 Device 004: ID 5986:0249 Acer, Inc 
Bus 002 Device 003: ID 0bda:0129 Realtek Semiconductor Corp. 
RTS5129 Card Reader Controller
Bus 002 Device 002: ID 045e:00cb Microsoft Corp. 
Basic Optical Mouse v2.0
Bus 002 Device 001: ID 1d6b:0002 Linux Foundation 
2.0 root hub

Her USB enjamy barada jikme-jik maglumat döretmek üçin -v opsiýasyny ulanyp bilersiňiz.

[email  ~ $ lsusb -v

6. PCI enjamlary baradaky maglumatlary nädip çap etmeli

PCI enjamlaryna usb portlary, grafiki kartlar, tor adapterleri we ş.m. girip biler. Lspci guraly ulgamyňyzdaky ähli PCI dolandyryjylary we olara birikdirilen enjamlar barada maglumat döretmek üçin ulanylýar.

PCI enjamlary barada maglumat çap etmek üçin aşakdaky buýrugy işlediň.

[email  ~ $ lspci

00:00.0 Host bridge: Intel Corporation Haswell-ULT 
DRAM Controller (rev 0b)
00:02.0 VGA compatible controller: Intel Corporation Haswell-ULT 
Integrated Graphics Controller (rev 0b)
00:03.0 Audio device: Intel Corporation Haswell-ULT HD Audio Controller
(rev 0b)
00:14.0 USB controller: Intel Corporation Lynx Point-LP USB xHCI HC 
(rev 04)
00:16.0 Communication controller: Intel Corporation Lynx Point-LP HECI #0 
(rev 04)
00:1b.0 Audio device: Intel Corporation Lynx Point-LP HD Audio Controller 
(rev 04)
00:1c.0 PCI bridge: Intel Corporation Lynx Point-LP PCI Express Root Port 3 
(rev e4)
00:1c.3 PCI bridge: Intel Corporation Lynx Point-LP PCI Express Root Port 4 
(rev e4)
00:1c.4 PCI bridge: Intel Corporation Lynx Point-LP PCI Express Root Port 5 
(rev e4)
00:1d.0 USB controller: Intel Corporation Lynx Point-LP USB EHCI #1 
(rev 04)
00:1f.0 ISA bridge: Intel Corporation Lynx Point-LP LPC Controller 
(rev 04)
00:1f.2 SATA controller: Intel Corporation Lynx Point-LP SATA Controller 1 
[AHCI mode] (rev 04)
00:1f.3 SMBus: Intel Corporation Lynx Point-LP SMBus Controller (rev 04)
01:00.0 Ethernet controller: Realtek Semiconductor Co., Ltd. RTL8111/8168/8411 
PCI Express Gigabit Ethernet Controller (rev 10)
02:00.0 Network controller: Realtek Semiconductor Co., Ltd. 
RTL8723BE PCIe Wireless Network Adapter
03:00.0 3D controller: NVIDIA Corporation GM108M [GeForce 840M] (rev a2)

Agaç görnüşinde çykyş öndürmek üçin -t opsiýasyny ulanyň.

[email  ~ $ lspci -t

-[0000:00]-+-00.0
           +-02.0
           +-03.0
           +-14.0
           +-16.0
           +-1b.0
           +-1c.0-[01]----00.0
           +-1c.3-[02]----00.0
           +-1c.4-[03]----00.0
           +-1d.0
           +-1f.0
           +-1f.2
           \-1f.3

Her birikdirilen enjam hakda jikme-jik maglumat öndürmek üçin -v opsiýasyny ulanyň.

[email  ~ $ lspci -v

00:00.0 Host bridge: Intel Corporation Haswell-ULT DRAM Controller (rev 0b)
	Subsystem: Lenovo Device 3978
	Flags: bus master, fast devsel, latency 0
	Capabilities: 

00:02.0 VGA compatible controller: Intel Corporation Haswell-ULT 
Integrated Graphics Controller (rev 0b) (prog-if 00 [VGA controller])
	Subsystem: Lenovo Device 380d
	Flags: bus master, fast devsel, latency 0, IRQ 62
	Memory at c3000000 (64-bit, non-prefetchable) [size=4M]
	Memory at d0000000 (64-bit, prefetchable) [size=256M]
	I/O ports at 6000 [size=64]
	Expansion ROM at  [disabled]
	Capabilities: 
	Kernel driver in use: i915
.....

7. SCSI enjamlary baradaky maglumatlary nädip çap etmeli

Schli scsi/sata enjamlaryňyzy görmek üçin lsscsi buýrugyny aşakdaky ýaly ulanyň. Eger lsscsi guralyňyz ýok bolsa, gurmak üçin aşakdaky buýrugy işlediň.

$ sudo apt-get install lsscsi        [on Debian derivatives]
# yum install lsscsi                 [On RedHat based systems]
# dnf install lsscsi                 [On Fedora 21+ Onwards]

Gurlandan soň, görkezilişi ýaly lsscsi buýrugyny işlediň:

[email  ~ $ lsscsi

[0:0:0:0]    disk    ATA      ST1000LM024 HN-M 2BA3  /dev/sda 
[1:0:0:0]    cd/dvd  PLDS     DVD-RW DA8A5SH   RL61  /dev/sr0 
[4:0:0:0]    disk    Generic- xD/SD/M.S.       1.00  /dev/sdb 

Enjamyň ululyklaryny görkezmek üçin -s opsiýasyny ulanyň.

[email  ~ $ lsscsi -s

[0:0:0:0]    disk    ATA      ST1000LM024 HN-M 2BA3  /dev/sda   1.00TB
[1:0:0:0]    cd/dvd  PLDS     DVD-RW DA8A5SH   RL61  /dev/sr0        -
[4:0:0:0]    disk    Generic- xD/SD/M.S.       1.00  /dev/sdb        -

8. SATA enjamlary barada maglumatlary nädip çap etmeli

Hdparm kömekçi programmasyny ulanyp, sata enjamlary barada käbir maglumatlary ulgamyňyzda tapyp bilersiňiz. Aşakdaky mysalda ulgamymdaky gaty disk bolan blok enjamyny/dev/sda1 ulandym.

[email  ~ $ sudo hdparm /dev/sda1

/dev/sda1:
 multcount     =  0 (off)
 IO_support    =  1 (32-bit)
 readonly      =  0 (off)
 readahead     = 256 (on)
 geometry      = 56065/255/63, sectors = 2048000, start = 2048

Silindrler, kelleler, pudaklar, ululyk we enjamyň başlangyç nokady nukdaýnazaryndan enjam geometriýasy barada maglumatlary çap etmek üçin -g opsiýasyny ulanyň.

[email  ~ $ sudo hdparm -g /dev/sda1

/dev/sda1:
 geometry      = 56065/255/63, sectors = 2048000, start = 2048

9. Linux faýl ulgamy maglumatyny nädip barlamaly

Faýl ulgamy bölümleri barada maglumat ýygnamak üçin, faýl ulgamynyň bölümlerini üýtgedip bilersiňiz, faýl ulgamyňyzdaky dürli bölümler baradaky maglumatlary görmek üçin hem ulanylyp bilner.

Bölüm maglumatyny aşakdaky ýaly çap edip bilersiňiz. Buýrugy superuser hökmünde işlemegi ýatdan çykarmaň, ýogsam hiç hili çykyş görmezligiňiz mümkin.

[email  ~ $ sudo fdisk -l

WARNING: GPT (GUID Partition Table) detected on '/dev/sda'! 
The util fdisk doesn't support GPT. Use GNU Parted.


Disk /dev/sda: 1000.2 GB, 1000204886016 bytes
255 heads, 63 sectors/track, 121601 cylinders, 
total 1953525168 sectors
Units = sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 4096 bytes
I/O size (minimum/optimal): 4096 bytes / 4096 bytes
Disk identifier: 0xcee8ad92

   Device Boot      Start         End      Blocks   Id  System
/dev/sda1               1  1953525167   976762583+  ee  GPT
Partition 1 does not start on physical sector boundary.

10. Linux enjam komponentleriniň maglumatyny nädip barlamaly

Şeýle hem, DMI tablisalaryndan maglumatlary okap, apparat maglumatlary çykarmak üçin dmidecode programmasyny ulanyp bilersiňiz.

Memoryat hakda maglumat çap etmek üçin bu buýrugy superuser hökmünde işlediň.

[email  ~ $ sudo dmidecode -t memory

# dmidecode 2.12
# SMBIOS entry point at 0xaaebef98
SMBIOS 2.7 present.

Handle 0x0005, DMI type 5, 24 bytes
Memory Controller Information
	Error Detecting Method: None
	Error Correcting Capabilities:
		None
	Supported Interleave: One-way Interleave
	Current Interleave: One-way Interleave
	Maximum Memory Module Size: 8192 MB
	Maximum Total Memory Size: 32768 MB
	Supported Speeds:
		Other
	Supported Memory Types:
		Other
	Memory Module Voltage: Unknown
	Associated Memory Slots: 4
		0x0006
		0x0007
		0x0008
		0x0009
	Enabled Error Correcting Capabilities:
		None
...

Ulgam hakda maglumat çap etmek üçin bu buýrugy işlediň.

[email  ~ $ sudo dmidecode -t system

# dmidecode 2.12
# SMBIOS entry point at 0xaaebef98
SMBIOS 2.7 present.

Handle 0x0001, DMI type 1, 27 bytes
System Information
	Manufacturer: LENOVO
	Product Name: 20354
	Version: Lenovo Z50-70
	Serial Number: 1037407803441
	UUID: 29D2B1E4-37D2-11E4-9F6E-28D244EBBD98
	Wake-up Type: Power Switch
	SKU Number: LENOVO_MT_20354_BU_idea_FM_Lenovo Z50-70
	Family: IDEAPAD
...

BIOS hakda maglumat çap etmek üçin bu buýrugy işlediň.

[email  ~ $ sudo dmidecode -t bios

# dmidecode 2.12
# SMBIOS entry point at 0xaaebef98
SMBIOS 2.7 present.

Handle 0x0000, DMI type 0, 24 bytes
BIOS Information
	Vendor: LENOVO
	Version: 9BCN26WW
	Release Date: 07/31/2014
	Address: 0xE0000
	Runtime Size: 128 kB
	ROM Size: 4096 kB
	Characteristics:
		PCI is supported
		BIOS is upgradeable
		BIOS shadowing is allowed
		Boot from CD is supported
		Selectable boot is supported
		EDD is supported
		Japanese floppy for NEC 9800 1.2 MB is supported (int 13h)
		Japanese floppy for Toshiba 1.2 MB is supported (int 13h)
		5.25"/360 kB floppy services are supported (int 13h)
		5.25"/1.2 MB floppy services are supported (int 13h)
		3.5"/720 kB floppy services are supported (int 13h)
		3.5"/2.88 MB floppy services are supported (int 13h)
		8042 keyboard services are supported (int 9h)
		CGA/mono video services are supported (int 10h)
		ACPI is supported
		USB legacy is supported
		BIOS boot specification is supported
		Targeted content distribution is supported
		UEFI is supported
	BIOS Revision: 0.26
	Firmware Revision: 0.26
...

Prosessor hakda maglumat çap etmek üçin bu buýrugy işlediň.

[email  ~ $ sudo dmidecode -t processor

# dmidecode 2.12
# SMBIOS entry point at 0xaaebef98
SMBIOS 2.7 present.

Handle 0x0004, DMI type 4, 42 bytes
Processor Information
	Socket Designation: U3E1
	Type: Central Processor
	Family: Core i5
	Manufacturer: Intel(R) Corporation
	ID: 51 06 04 00 FF FB EB BF
	Signature: Type 0, Family 6, Model 69, Stepping 1
	Flags:
...

Gysgaça mazmun

Ulgam enjamlaryňyzyň bölekleri barada maglumat almak üçin ulanyp boljak başga-da köp usul bar. Bu buýruklaryň köpüsi ulgam maglumatyny almak üçin/proc katalogyndaky faýllary ulanýar.

Bu maslahatlary we usullary peýdaly taparsyňyz we muňa has köp maglumat goşmak isleseňiz ýa-da buýruklaryň haýsydyr birini ulanmakda kynçylyk çekýän bolsaňyz teswir ýazmagy ýatdan çykarmaň diýip umyt edýärin. Elmydama Tecmint bilen baglanyşykda bolmagy ýatdan çykarmaň.